شایع ترین بیماری های عفونی دوران سالمندی

هشت بیماری عفونی شایع در دوران سالمندی

اگر مقاله ی شایع ترین بیماری های دوران سالمندی را به دقت خوانده باشید می دانید که این گروه از افراد جامعه به مراقبت و توجه بسیاری نیاز دارند و در صورت کوتاهی در این زمینه، تاثیر زیادی در شیوع بیماری های عفونی بین جمعیت سالمندان خواهد داشت. در سال 1900 میلادی جمعیت سالمند بالای 65 سال 15 میلیون نفر بود که حدود یک درصد از جمعیت کل دنیا را تشکیل می داد. همچنین در سال 2000 این جمعیت به 605 میلیون نفر یعنی 10 درصد کل جمعیت دنیا رسید و گمان می رود تا سال 2050 میلادی این تعداد به 2 میلیارد نفر برسد که حدود 22 درصد کل جمعیت جهان می باشد. دلیل بالا رفتن رشد جمعیت سالمند، بالا رفتن وضعیت بهداشتی و درمانی است واین باعث می شود امید به زندگی بالا برود. در این مطلب قصد داریم شما را با بیماری های عفونی دوران سالمندی آشنا کنیم.

 معمولا افراد به دلیل کهولت سن بیشتردچار بیماری می شوند و به مراقبت های پزشکی بیشتری نیاز دارند، حتی ممکن است سر از مراکز سالمندان دربیاورند. خانه سالمندان هر چقدر هم که امن و بهداشتی باشد، جایی است که افراد زیادی که بیشتر بالای 65-60 سال سن دارند، در آن ساکن هستند. در این سن سیستم ایمنی ضعیف می گردد، دستگاه گردش خون ضعیف عمل می کند و عملکرد فیزیولوژیک به هم می خورد؛ مثلا سرفه تغییر می کند، مراقبت های بهداشتی هم ممکن است به درستی انجام نگیرد. این موارد سلامت سالخوردگان را تهدید می کنند چرا که سالمندان به توجه و مراقبت زیادی نیاز دارد و کوتاهی در این در این زمینه می تواند تاثیر به مقدار زیادی در شیوع بیماری های عفونی در بین افراد سالمندان اثر داشته باشد.

شناخت بیماری های عفونی در افراد بالای 65 سال به خصوص در مراکز نگهداری از سالمندان بسیار لازم و ضروری است. چرا که شناختن این بیماری ها می تواند کمکی باشد برای پرستارانی که از سالمندان مراقبت می کنند و هم کمکی برای خود سالمند و خانواده او تا بتوانید در مواقع بروز عارضه مشکوک اقدامی لازم را داشته باشند.  در ادامه این مقاله به بیماری هایی اشاره می کنیم که در سالمندانی که کنار خانواده زندگی می کنند هم دیده می شود اما در خانه سالمندان شیوع بالاتری دارد.

عفونت های ادراری

یکی از شایع ترین بیماری های عفونی دوران سالمندی عفونت دستگاه ادراری است. عفونت های باکتریایی بدون علامت در خانه سالمندان حدود 8-7 درصد است، اما نکته مهم این است که عفونت باکتریایی بدون علامت سیستم ادراری به درمان خاصی نیاز ندارد و فقط باید بیمار تحت نظر باشد. اما هنگامی که عفونت با علائمی مانند سوزش و تکرر ادرار و تغییر در رنگ و بوی ادرار و تب و لرز شدید همراه شود، درمان آغاز خواهدشد. عفونت ادراری به 2 شکل سیستیت یا عفونت مثانه و پیلونفریت یا عفونت کلیه و مجاری ادراری بروز می نماید. همچنین ممکن است سالمند به علت نداشتن کنترل ادراری از سوند فولی استفاده کنند. رعایت نکردن بهداشت و تعویض نکردن به موقع سوند فولی هم می تواند موجب عفونت ادراری گردد. عفونت های ادراری گاهی باعث بستری سالمند در بیمارستان می شود. نکته مهم این است که اگر سالمند علائم مبهمی در این مورد داشته باشد، دیگر وظیفه پزشک سالمندان و پرستار دوره دیده در امور سالمندان است که بیماری را تشخیص دهند و سریع تر نسبت به آن اقدام کنند.

ذات الریه (پنومونی)

بیماری های عفونی دوران سالمندی دیگری که سالمندان ساکن در مراکز نگهداری را تهدید می کند، پنومونی یا سینه پهلو است. سر ویلیام اسلر که خودش نیز در اثر ابتلا به این بیماری فوت کرد، پنومونی را بیماری دوستدار افراد مسن معرفی کرده است. میزان شیوع پنومونی در افراد بالای 70 سال تقریبا 50 برابر افرادی است که در سنین 19-15 سالگی هستند. این بیماری در بیشتر مواقع منجر به انتقال سالمند به بیمارستان می گردد، لذا باید با شناخت هر چه سریعتر نشانه های بیماری،  سالمند را سریعا از جمعیت داخل مرکز نگهداری جدا کرد تا موجب انتقال بیماری به دیگر سالمندان نشود. نشانه های بیماری شامل سرفه، تب، خلط، تنگی نفس پیشرونده و درد در قفسه سینه است.

سل ریوی

بیماری سل ریوی هم یکی از بیماری های عفونی دوران سالمندی شایع در افراد بالای 65 سال دنیاست. در سال 2011 در ایالات متحده آمریکا، میزان سل در افراد بالای 65 سال 2 برابر افراد 24-15 سال گزارش شد. نشانه های بیماری سل مشابه عفونت های ریوی است. اغلب سالمندان از همان دوران جوانی به این بیماری مبتلا شده اند ولی سیستم دفاعی بدن یک فرد جوان میکروب سل را در بدن محصور می کند و وقتی همین فرد به 65 سالگی می رسد با پایین آمدن سطح دفاع بدن، عفونت خفته دوباره فعال می شود و علائم بیماری سل آشکار می شود. هنگامی که این بیماری در خانه سالمندان دیده شود، همه کسانی که با بیمار درتماس بوده اند، باید از نظر بیماری سل آزمایش شوند چراکه بیمار در عرض یک ماه می تواند 5 تا 10 نفر را به این بیماری آلوده نماید.

طبق تحقیقات ثابت شده یک سوم مردم کره زمین با میکروب سل در تماس هستند. حدود 40 درصد مردم ایران نیز در دوران جوانی با این بیماری درگیر بوده اند. اگر پزشک در خانه سالمندان به این بیماری مشکوک شود، با انجام تست جدیدی به نام تی بی مقداری خون از سالمند می گیرد و بیماری تشخیص داده می شود و مراحل درمان آغاز خواهد شد. از علامت های مهم بیمار بی اشتهایی، تعریق شبانه، کاهش وزن، رنگ پریدگی و سرفه های خشک (بعدها ممکن است به خلط معمولی یا خونی تبدیل شود) است. در صورتی که سالمندی در خانه سالمندان بیشتر از 4 هفته سرفه بدون علت دارا باشد، حتما باید عکس قفسه سینه و تست سل از او گرفته شود. سالمند باید به بیمارستان منتقل و در اتاق ایزوله بستری شود. 15 روز بعد از شروع درمان، عامل بیماری زایی سل کاملا از بین می رود و بیمار می تواند به مکان قبلی خود برگردد.

عفونت زخم بستر

در مراکز نگهداری از سالمند بیماری زخم های تماسی نیز زیاد دیده می شود عفونت زخم بستر یکی دیگر از بیماری های عفونی دوران سالمندی است. آن دسته ازسالمندانی که ناتوانی حرکتی دارند و روی بستر مانده اند در معرض خطرند. احتمال این که در مراکز سالمندان به اندازه کافی پرستار وجود نداشته باشد و کسی نباشد که مدام سالمندان را تغییر وضعیت دهد، وجود دارد. اگر از زخم های بیمار به خوبی مراقبت نشود، عفونی می شوند و عفونت ممکن است وارد خون شود. حتی امکان دارد عفونت منجر به مرگ بیمار شود.

باکتری در خون

بیماری های عفونی دوران سالمندی دیگر، باکتریمی است؛ یعنی باکتری وارد خون می شود. ورود باکتری به خون معمولا بعد از بیماری عفونی ای مانند پنومونی، زخم های بستر و بیماری آندوکاردیت عفونی، اتفاق می افتد. بیش از 50 درصد بیماران بالای 60 سال که از خانه سالمندان به بیمارستان منتقل می گردند، دارای آندوکاردیت عفونی هستند که یک بیماری حاد می باشد و سریعا باید نسبت به درمان این بیماران و بستری کردن آنها در بیمارستان اقدام کرد.

اسهال حاد عفونی

یکی دیگر از بیماری های عفونی دوران سالمندی اسهال حاد عفونی است که یکی از علل عمده مرگ و میر در میان سالمندان است. . در اثر ورود میکروب به سیستم گوارشی فرد دچار اسهال می شود و خیلی زود بین بقیه گسترش پیدا می کند. طبق تحقیقات انجام یافته 51 درصد از مرگ و میر سالمندان به دلیل عفونت های روده ای یا اسهال حاد عفونی است. در این مواقع بیماران به سرعت آب بدن خود را از دست می دهند که این بسیار خطرناک است

مننژیت

  شیوع این بیماری نسبت به پنومونی و عفونت ادراری در خانه سالمندان کمتر است اما به این دلیل که مرگ و میر بالایی دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. نشانه های آن تب، سردرد، تهوع و استفراغ می باشد. در صورت تشخیص دیر هنگام مننژیت، ممکن است موجب مرگ سالمند گردد.

عفونت مفصلی

عفونت های مفصل و استخوان نیز از بیماری های عفونی دوران سالمندی شایعی است که به صورت آرتریت های عفونی می باشد. در این بیماری به طور معمول مفاصل بزرگ مانند زانو و لگن درگیر هستند که با تب و ناتوانی در راه رفتن، قرمزی و گرمی در مفصل تشخیص داده می شود.

توجه: این مقاله تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد از اینرو توصیه پزشکی تخصصی تلقی نمی شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان دانست.