سالمندی چیست؟

مفهوم سالمندی

سالخوردگی همان مسن‌تر شدن انسان در گذشت زمان می باشد و در واقع بخش پایانی حیات آدمی است، که به طی شدن عمر بشر اشاره دارد. این فرآیند که به پیری انسان‌ها و حیوانات و دیگر موجودات اطلاق می‌گردد، شامل تغییرات عمده مانند تغییرات فیزیکی، اجتماعی و روانی است که در طول زمان برای بدن انسان بوجود می آید. سالمندی، یا آرام‌آرام و یا خیلی با سرعت رخ می‌دهد، سرعت بالای آن به علت یک حادثه ی ناگهانی اتفاق می افتد. پیری و فرسودگی چیزی نیست که بشود از آن دوری کرد، به هر حال همه افراد در صورت ادامه زندگی، خواه، ناخواه به این مرحله از زندگی می‌رسند .انسان در سالمندی با محرومیت‌هایی روبه‌رو می گردد واز نیروی جسمانی و سلامت آن‌ها کم می شود .

سالمندان اگراز مراقبت‌های پزشکی بهره ببرند و از تغذیه مناسب برخوردار باشند همچنین محیطی آرام برایشان تدارک دیده شود، قطعاً بیشتر آن‌ها به سن بالای هفتادسال هم خواهند رسید، ازنظر فعالیت‌های شخصی مثل حمام کردن، پوشیدن لباس، خوردن غذا، خرید کردن و حتی آشپزی را این افراد تا حدود ۸۰ سالگی و حتی بیشتر خودشان انجام می‌دهند. اما در بعضی موارد احتیاج به پرستار ی دارند که در امور مربوط به آنها مهارت داشته باشد در این مواقع ضرورت وجود یک پرستار سالمند به چشم می آید. با وجود این که انسان‌ها در سن کهنسالی پایین آمدن ظرفیت بدنی خودشان را شاهد هستند ولی بااین‌حال قدرت و توانایی کنترل محیط اطراف خود را دارند. در واقع تجربه و توانایی کامل برای مقابله با ناملایمات زندگی را دارند.

نشانه‌های دوران سالمندی:

این دوران هم مانند دوران بلوغ با تغییرات زیادی در جسم و اندام افراد همراه هست، چروکی پوست، کم، نازک و سفید شدن موی سر، پایین آمدن وزن، خمیده شدن و کوتاهی قد از تغییرات بارز در این دوران می باشد.

بیماری‌های شایع در پیری:

در دوران سالمندی ذخیره بدن کاهش پیدا کرده و بنابراین مقاومت بدن پایین می‌آید، گروهی از افراد بالای ۶۵ سالگی دچار بیماری آلزایمر و بیماری مغزی می‌گردند. با افزایش سن هوش افراد کاهش می‌یابد، حتی اگر افراد در طول عمر خود از سطح هوشی زیادی برخوردار نباشند، بازهم امکان دارد از نظر هوشی در اواخر عمر افت داشته باشند. همچنین سالخوردگان دچار اختلال حسی نیز می گردند، که بیشتر شامل بینایی و شنوایی است، البته امکان دارد فشارخون بالا، دیابت و استفاده از داروهایی  مضر برای گوش باعث کاهش شنوایی در این افراد ‌شود.

از مهم‌ترین بیماری‌های عصبی در سالمندان، آلزایمر و پارکینسون است که اگر اقداماتی برای پیشگیری آن انجام نشود در سال‌های آینده این بیماری شدت بیشتری پیدا می‌کند. از بیماری‌ های شایع دیگر می توان به درد مفاصل، لرزش بعضی از اندام‌ها اشاره کرد که نیاز به فیزیوتراپی دارد و همچنین ابتلا بهبیماری قلبی نیز با بالا رفتن سن احتمال بیشتری دارد . در سنین بالا مغز آخرین اندام بدن است که از کار می‌افتد بنابراین یک سالمند ازنظر مغزی فرقی با فرد جوان سالم ندارد. سالمندان بیشتر از دیگر افراد به پزشک مراجعه می‌کنند و در بیمارستان بستری می‌گردند و در کل بیشتر به مراقبت‌های پزشکی نیار می یابند.

فرهنگ پیری:

در هرجامعه فرهنگ آن معمولا سن پیری را  در آن جامعه تعیین می کند البته تمامی فرهنگ¬ها زندگی و مرگ را در چرخه حیات خود قرار داده¬اند. لذا رسیدن به سن پیری رسیدن به خردمندی و فرزانگی می باشد. درباره پیری چند باور اساسی وجود دارد که نمی¬شود نسبت به آن¬ها بی اعتنا بود: کهولت پیری دوری ناپذیر است، سالمندان، مولد نمی باشند و نباید انتظار  بهره وری از آنها داشت وهمینطور افراد سالمند در مقابل تغییر، مقاومت نشان می دهند.

نشانه های پیری:

تاثیراتی که در بیشترانسان‌ها در طول زندگی دیده می‌شود مثلا مانند نوجوانان دیگر قدرت شنیدن صداهای بالایی که در کودکی قادر به شنیدنش بودند را ندارند. در سن ۳۰ سالگی به بالا چین‌وچروک در قسمت هایی که نور خورشید به آن می‌تابد ( دست‌ها و صورت) بوجود می اید و از ۳۵ سالگی به بعد با کاهش باروری در زنان مواجه می‌گردیم. درحدود ۴۵ سالگی پیرچشمی را داریم و از ۵۰ سالگی به بعد  رنگ موها به خاکستری تبدیل می‌شود، در این سن زنان یائسه می‌شوند و در اکثر مردها طاسی اتفاق می‌افتد. ازسن ۳۰ تا ۶۵ سالگی  انسان ها مبتلابه آرتروز می‌شوند. در حدود ۷۰ تا ۸۰ سالگی نقص شنوایی را داریم. از سن ۸۵ سالگی به بعد چون درک تشنگی آن‌ها کاهش پیدا می‌کند درصدی متوسط از سالمندان به‌قدر کافی مایعات استفاده نمی‌کنند. در کشور ایران ۶۴۰۰۰۰۰سالمند وجود دارد که تقریباً کمتر از ۱۰ درصد جامعه را متشکل می‌شود .

باید به این نکته توجه کرد که افراد سالخورده در موقع پیر شدن به بازنشستگی رسیده و در پی آن رابطه شان با اطرافیان کمتر می گردد که البته این باعث  پایین آمدن جایگاه اجتماعی‌شان نمی‌شود. این موضوع ممکن است منجر به افسردگی در آن‌ها گردد و نیاز به محبت به این افراد بالاترمی رود.این افسردگی گاهی به حدی میرسد که احتیاج به یک مشاوره و یا روانشناسی دارند. افراد مسن لایق بیشترین احترام و حمایت هستند و امیدواریم در زندگی افراد سالمند نادیده گرفته نشوند .